Λάζαρος Παυλίδης Δικηγόρος Θεσσαλονίκης | Ο Θεσμός της ποινικής συνδιαλλαγής

Σημειώσεις μου από διημερίδα που έγινε στη Θεσσαλονίκη σχετικά με το θεσμό της ποινικής συνδιαλλαγής. Πλην της ποινικής συνδιαλλαγής-διαπραγμάτευσης, προβλέπονται και άλλες αλλαγές στον ΚΠΔ, τις οποίες και σας παραθέτω. 
Πλούσιο το πάνελ των ομιλητών (Ζαμπίτης, Μαργαρίτης, Βουρλιώτης, Παύλου, Δημήτραινας, Παπαδαμάκης, Δαλάκούρας κτλ κτλ, θα αναφερθώ και σε κάποιες παρεμβάσεις τους): 

1. Ποινική συνδιαλλαγή (ή ποινική διαπραγμάτευση, διίστανται οι απόψεις περί του τίτλου): Αφορά όλα τα πλημμελήματα, όλα τα κακουργήματα αρμοδιότητας Μον.Εφ. και τα κακουργήματα που τιμωρούνται με κάθειρξη εώς 10 έτη. Εξαιρούνται τα εγκλήματα κατά της περιουσίας και κατά της ιδιοκτησίας. Ο στόχος είναι οι υποθέσεις να κλείνουν χωρίς να παραπέμπονται στο ακροατήριο (βλέπε αμερικάνικα σήριαλ - plea bargaining). Σε όλα τα πλημμελήματα προβλέπεται διαδικασία συνδιαλλαγής με τον εισαγγελέα πλημμ., ο οποίος μπορεί να προτείνει ποινή μέχρι το 1/2 της επαπειλούμενης ποινής. Εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα αναστολής και μετατροπής επί το ευνοϊκότερον. Στα κακουργήματα συνδιαλλαγή με τον εισαγγελέα εφ. ο οποίος μπορεί να προτείνει ποινή μέχρι τα 3/5 της επαπειλούμενης ποινής. Αντικείμενο συνδιαλλαγής μπορεί να είναι και ο νομικός χαρακτηρισμός της πράξης (επιβαρυντική/διακεκριμένη κτλ κτλ). Προβλέπεται υπογραφή σχετικού πρακτικού το οποίο θα επικυρώνεται από δικαστή. Δεν επιτρέπονται ένδικα μέσα. Το πράκτικό-απόφαση είναι αμετάκλητο. Ο εισαγγελέας δύναται να αποφασίσει άρση ή αντικατάσταση των μέτρων καταναγκασμού και δεν προβλέπονται δικαστικά έξοδα. Ως προς την υφ'όρον αναστολή εκτέλεσης (απόλυση), αυτή προβλέπεται εφ'όσον ο κατηγορούμενος έχει εκτίσει τα 3/5 της ποινής (επί ποινών φυλακίσεως), με οποιονδήποτε τρόπο και τα 2/5 της ποινής (επί ποινών καθείρξεως).

2. Γενικότερες αλλαγές στον ΚΠΔ:
α) Κατάργηση τριμ.πλημμ. σε α' βαθμό. Όλα τα πλημμελήματα σε α' βαθμό θα πηγάινουν μον.πλημμ. και σε β' βαθμό στο τριμ.πλημμ.
β) Κατάργηση πεντ.εφ. ως σχηματισμού. Θα υπάρχει πλέον τριμ.εφ. α' βαθμού και τριμ.εφ. β' βαθμού.
γ) Διεύρυνση αρμοδιότητας μον.εφ.: Όλα τα κακουργήματα που προβλέπονται από ειδικούς ποινικούς νόμους και όλα τα αδικήματα προσώπων ιδιάζουσας δωσιδικίας θα πηγαίνουν μον.εφ.
δ) Μόνο μια αναβολή στις συζητήσεις. Σε περίπτωση εξ αναβολής συζήτησης υπόθεσης, η συζήτηση θα διακόπτεται για άλλη δικάσιμο. Όχι δεύτερη αναβολή. Θα προεκφωνούνται οι υποθέσεις και θα κατανέμονται σε τμήματα και δικασίμους (λ.χ. από 1-10 συζητούνται σήμερα, 10-15 μεθαύριο, 15-21 παραμεθαύριο κτλ κτλ).
ε) Διεύρυνση απευθείας κλήσης στο ακροατήριο για τις υποθέσεις αρμοδιότητας μον.εφ. αλλά μόνο μετά από ακρόαση του κατηγορούμενου.

Ως προς το σχολιασμό: Μαχητικότατος και γλαφυρός όπως πάντα ο κ. Μαργαρίτης παρουσίασε τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του θεσμού, επέμεινε όμως ότι μεταξύ των επιλογών αυτή είναι η καλύτερη λύση που θα αποφορτίσει τα δικαστήρια, θα ξεμπλοκάρει τις μακρές αναμονές για προσδιορισμό/εκδίκαση υποθέσεων και θα ξελαφρώσει τους δικηγόρους, τόσο στη διαχείριση των υποθέσεων όσο και στο ζήτημα των πολύωρων αναμονών στο ακροατήριο, μέχρι να πάρουν αναβολές πέρατος ωραρίου. Ο κ. Παύλου σχολίασε ότι στις ημέρες που ζουμε με τον τεράστιο φόρτο εργασίας και εκκρεμών ποινικών δικογραφιών, δεν μπορούμε να υποκύπτουμε στην "χαοτική και συχνά αφόρητη πολυτέλεια της πολιτικής δίκης". Αντίθετος ο κ. Δημήτραινας, διαξιφιζόμενος με τον κ. Μαργαρίτη υποστήριξε ότι αφενός δεν μπορούμε να αποφασίζουμε αλλαγές για αποφόρτιση των δικαστηρίων χωρίς να υπολογίζουμε το κράτος και την κατάσταση των σοφρωνιστικών ιδρυμάτων που είναι υπερπλήρη και αφετέρου ότι ο θεσμός της συνδιαλλαγής "δίνει σε έναν εισαγγελέα το δικαίωμα να συμμετέχει στη διοίκηση της χώρας". Ο κ. Βουρλιώτης ζήτησε (και υποσχέθηκε κατά κάποιον τρόπο) η εφαρμογή να μην αποτελέσει ημίμετρο και οι ειοσαγγελείς να αναλάβουν την ευθύνη του εγχειρήματος και να επιδείξουν την απαιτούμενη τόλμη. Σε παρέμβασή τους, η κ. Καϊάφα-Γκμπάντι και η κ. Καστανίδου έθιξαν το ζήτημα της ανάγκης επανεξέτασης του Π.Κ. και της πιθανής αποποινικοποίησης κάποιων πράξεων, καθώς εσχάτως έχουμε "δημιουργήσει" πολλά κακουργήματα στη χώρα μας, μπλοκάροντας το σύστημα απονομής δικαιοσύνης.
Επισημαίνω ότι τα ανωτέρω αφορούν όσα εγκρίθηκαν από την επιτροπή, της οποίας προέδρευε ο κ. Μαργαρίτης. Ήδη υπάρχουν σκέψεις για μικροαλλαγές και κάποια θέματα θα ξανασυζητηθούν.

Λάζαρος Παυλίδης, Δικηγόρος ,

 Φλέμινγκ 11, 54642 Θεσσαλονίκη. 

Τηλ: +30 6972783708, +30 2310 846611 (τηλ/φαξ),

l_pavlidis@hotmail.com